آسانسور در پلان، شامل تعیین ابعاد و طراحی و جاگیری آسانسور طبق نقشه می‌باشد. تعیین ابعاد آسانسور در پلان از جمله مهم ترین مواردی است که پیش از طراحی تفصیلی آسانسور مورد بررسی طراحان قرار می‌گیرد. طراحی آسانسور در پلان می‌بایست مطابق با قوانین و مقررات ملی ساختمان باشد و ابعاد در محدوده‌های مجاز قرار بگیرد.
مدل ها و نماد های آسانسور در نقشه پلان ساختمان
بر اساس استانداردهای مقررات ملی ساختمان، علامت آسانسور در پلان به‌گونه‌ای طراحی شده که نمایانگر ابعاد دیواره چاه، کابین و درب ورودی باشد. در این تصویر، راحتی دسترسی برای تمامی کاربران، از جمله افراد ناتوان با صندلی چرخ‌دار، مدنظر قرار گرفته است. آسانسورهای مناسب برای ساختمان‌های مسکونی با سرعت حداکثر 2.5 متر بر ثانیه، بسته به نوع طراحی، می‌توانند از سری (الف) یا (ب) انتخاب شوند. در بخش‌هایی که علامت آسانسور با نماد ویلچر مشخص شده، بازشوی درب با عرض 900 میلی‌متر یا 800 میلی‌متر قابل تنظیم است؛ با این حال، برای تسهیل دسترسی معلولین، اندازه 900 میلی‌متر به عنوان اولویت شناخته می‌شود. این طراحی به منظور تضمین آسایش و ایمنی تمامی کاربران صورت گرفته است.
ابعاد آسانسور در پلان
ابعاد آسانسور در پلان، از جمله عوامل کلیدی در طراحی و کاربری ساختمان به شمار می‌رود. با توجه به الزامات مقررات ملی ساختمان، آسانسورهای موجود در بناهای با ارتفاع بیش از 7 متر باید به گونه‌ای طراحی شوند که ظرفیت و ابعاد آنها پاسخگوی نیازهای استفاده‌کنندگان باشد. برای ساختمان‌های 8 طبقه یا با طول مسیر بیش از 28 متر، نصب حداقل دو آسانسور ضروری است که ابعاد آنها باید به نحوی انتخاب شود که جریان ترافیک افراد را به خوبی مدیریت کند. همچنین، در ساختمان‌هایی که طول حرکت آسانسور بیش از 21 متر است، وجود یک دستگاه آسانسور برانکارد با ابعاد مناسب الزامی می‌باشد. در این محتوا به بررسی دقیق ابعاد مختلف در پلان آسانسور بر اساس کاربری‌های متفاوت پرداخته می‌شود تا راه حل‌های بهینه برای طراحی فضاهای عمومی و خصوصی ارائه گردد.
مشخصات آسانسورها
4نفر
- ظرفیت: 300 کیلوگرم
- مساحت: 0.79 تا 0.9 مترمربع
- ابعاد کابین: 96 × 96 سانتی‌متر
- ابعاد چاه: 125 × 160 سانتی‌متر
6نفر
- ظرفیت: 450 کیلوگرم
- مساحت: 1.17 تا 1.31 مترمربع
- ابعاد کابین: 112 × 112 سانتی‌متر
- ابعاد چاه: 140 × 175 سانتی‌متر
8نفر
- ظرفیت: 600 کیلوگرم
- مساحت: 1.45 تا 1.59 مترمربع
- ابعاد کابین: 124 × 124 سانتی‌متر
- ابعاد چاه: 150 × 190 سانتی‌متر
10نفر
- ظرفیت: 750 کیلوگرم
- مساحت: 1.75 تا 1.9 مترمربع
- ابعاد کابین: 136 × 136 سانتی‌متر
- ابعاد چاه: 165 × 200 سانتی‌متر
چگونگی جایگذاری آسانسور در نقشه پلان ساختمان
در طراحی و جانمایی آسانسور در پلان، توجه به دسترسی آسان و تردد کارآمد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. آسانسور باید در نقطه‌ای استراتژیک، نزدیک به کانون حرکتی ساختمان، قرار گیرد تا مسافران با حداقل جابجایی به آن برسند. به همین دلیل، حداکثر فاصله از در ورودی تا در آسانسور در هر طبقه نباید از 40 متر تجاوز کند. در صورتی که تعداد آسانسورها سه عدد یا کمتر باشد، می‌توان یک چاه مشترک برای آنها طراحی کرد. اما با افزایش تعداد آسانسورها به چهار عدد، نیاز به حداقل دو چاه احساس می‌شود و در صورت وجود بیش از چهار آسانسور، هر چاه می‌تواند تا چهار آسانسور را در خود جای دهد. این نکات در طراحی، به بهینه‌سازی فضا و تسهیل دسترسی کمک می‌کند.
حتما مشاهده کنید: حداقل ابعاد آسانسور مسکونی
جانمایی راه پله و آسانسور در پلان
جانمایی راه پله و آسانسور در پلان تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد، از جمله ارتفاع ساختمان، تعداد طبقات، نوع کاربری و نیازهای ساکنین. این عناصر باید در نقاطی قرار گیرند که هم دسترسی آسانی را فراهم کنند و هم موجب آزار کاربران نشوند. به طور معمول، در ساختمان‌های مسکونی، این فضاها در نزدیکی ورودی‌ها طراحی می‌شوند که به ساکنین امکان دسترسی سریع و راحت را می‌دهد. در مقابل، در ساختمان‌های تجاری، راه پله و آسانسور به گونه‌ای جانمایی می‌شوند که تردد مشتریان و کاربران را مختل نکند و جریان رفت‌وآمد بهینه‌ای را تضمین نماید. در ساختمان‌های اداری، این عناصر غالباً در مرکز بنا قرار می‌گیرند تا از توزیع متوازن خدمات و تسهیل دسترسی به طبقات مختلف اطمینان حاصل شود. در نتیجه، طراحی و جانمایی این فضاها نقش کلیدی در بهبود کارایی و راحتی ساکنین و کاربران ایفا می‌کند.
ابعاد عمق راهروی مقابل آسانسور در پلان بر اساس نوع کاربری
1.کاربری مسکونی
- عمق برابر یا بزرگ‌تر از عمق کابین برای آسانسور تکی.
- عمق برابر یا بزرگ‌تر از 1.5 متر یا بزرگ‌ترین عمق کابین در گروه برای آسانسورهای گروهی در کنار هم.
- عمق برابر یا بزرگ‌تر از 2.1 متر یا مجموع بزرگ‌ترین عمق آسانسورهای رو به روی هم برای آسانسورهای گروهی رو به روی هم.
2.کاربری غیرمسکونی (به جز آسانسور تخت بر)
- عمق برابر یا بزرگ‌تر از 1.5 برابر عمق کابین برای آسانسور تکی.
- عمق برابر یا بزرگ‌تر از 2.4 متر یا 1.5 برابر بزرگ‌ترین عمق کابین در گروه برای آسانسورهای گروهی در کنار هم.
- عمق برابر یا بزرگ‌تر از مجموع بزرگ‌ترین عمق کابین‌های رو به روی هم (حداکثر 4.5 متر) برای آسانسورهای گروهی رو به روی هم.
3.کاربری غیرمسکونی (بیمارستان و مشابه) با آسانسور تخت بر
- عمق برابر یا بزرگ‌تر از 1.5 برابر عمق کابین برای آسانسور تکی.
- عمق برابر یا بزرگ‌تر از 1.5 برابر بزرگ‌ترین کابین در گروه برای آسانسورهای گروهی در کنار هم.
- عمق برابر یا بزرگ‌تر از مجموع بزرگ‌ترین عمق کابین‌های رو به روی هم برای آسانسورهای گروهی رو به روی هم.
آسانسور مسکونی در پلان
ظرفیت بار
- 1000 کیلوگرم: 13 نفره
- 600 کیلوگرم: 8 نفره
- 450 کیلوگرم: 6 نفره
- 375 کیلوگرم: 5 نفره
- 300 کیلوگرم: 4 نفره
ابعاد کابین
- عرض: 1100 900 میلی‌متر
- عمق: 2100 1400 1100 1000 میلی‌متر
- ارتفاع: 2200 میلی‌متر
ابعاد درب
- عرض: 800 700 میلی‌متر (کابین و طبقات)
- ارتفاع: 2000 میلی‌متر
- نوع بازشو: نیمه اتوماتیک، اتوماتیک کشویی، اتوماتیک از وسط بازشو
ابعاد چاله
- عرض: 1600 1400 میلی‌متر
- عمق: 2600 1900 1700 1600 میلی‌متر
آسانسور غیر مسکونی در پلان
مناسب برای ساختمان‌های غیر مسکونی نظیر هتل‌ها، فروشگاه‌ها و سالن‌های همایش.
ظرفیت
- 750 تا 1600 کیلوگرم
- 8 تا 21 نفره
ابعاد کابین
- عرض: 600 تا 1950 میلی‌متر
- عمق: 1400 تا 1750 میلی‌متر
- ارتفاع: 2200 تا 2300 میلی‌متر
ابعاد درب
- عرض: 800 تا 1100 میلی‌متر
- ارتفاع: 2000 تا 2100 میلی‌متر
- نوع: تلسکوپی، از وسط باز شو
ابعاد چاله
- عرض: 1600 تا 2400 میلی‌متر
- عمق: 1800 تا 2400 میلی‌متر
این مشخصات به طراحی و نصب آسانسورهای غیر مسکونی کمک می‌کند.
حتما مشاهده کنید: آسانسور از بیرون ساختمان
آسانسور بیمارستانی در پلان
طراحی برای جابجایی تخت بیمار، برانکارد و ویلچر.
حداقل ابعاد
- آسانسور تخت بر: 1400 2400 میلی‌متر.
- آسانسور برانکارد بر: 1100 2100 میلی‌متر.
ابعاد کابین و درب
- ظرفیت: 1000 تا 2500 کیلوگرم.
- عرض کابین (b1): 1100 تا 1800 میلی‌متر.
- عمق کابین (b1): 2100 تا 2700 میلی‌متر.
- ارتفاع کابین: 2200 تا 2300 میلی‌متر.
- عرض درب طبقات (b2): 900 تا 1300 میلی‌متر.
- ارتفاع درب طبقات (h3): 2000 تا 2100 میلی‌متر.
- نوع بازشو: تلسکوپی و از وسط بازشو.
اهمیت آسانسور و دسترسی پذیری بین طبقات در پلان
آسانسورها در طراحی ساختمان‌ها نقش حیاتی در تسهیل دسترسی و راحتی برای همه افراد دارند. این سیستم‌ها به ویژه برای افرادی با محدودیت‌های حرکتی، سالمندان و والدین با کالسکه، امکان جابجایی آسان بین طبقات را فراهم می‌کنند. در ساختمان‌های بلند یا مراکز تجاری، آسانسورها کارایی را افزایش می‌دهند و در مواقع اضطراری نیز به عنوان گزینه‌ای ایمن برای تخلیه عمل می‌کنند. طراحی جذاب آنها می‌تواند به زیبایی و هویت ساختمان‌ها بیفزاید و رعایت مقررات ساختمانی، ایمنی و دسترسی‌پذیری را تضمین می‌کند. در نهایت، توجه به آسانسور و دسترسی‌پذیری در معماری نه تنها رفاه و ایمنی ساکنان را تأمین می‌کند، بلکه به زیبایی و کارایی فضاهای شهری نیز کمک می‌نماید.
سوالات متداول
1- نماد آسانسور در پلان معماری چیست و چگونه شناسایی می‌شود؟
نماد آسانسور معمولاً به شکل یک مستطیل یا مربع با خطوط عمودی یا افقی در نقشه اسانسور نمایش داده می‌شود. این نماد می‌تواند با حروف “E” (از کلمه Elevator) یا “A” (از کلمه Access) همراه باشد. همچنین، در برخی موارد، دکمه‌های قابل شناسایی در کنار نماد آسانسور برای نمایش درب‌های آسانسور نیز وجود دارد.
2- آیا برای طراحی پلان، ابعاد و اندازه‌های مشخصی برای آسانسور وجود دارد؟
بله، ابعاد آسانسور بستگی به نوع آن (مسافر، بار، یا آسانسور کمکی) دارد. به طور کلی، اندازه استاندارد آسانسور مسافری معمولاً بین 1.4 تا 2.5 متر مربع است، اما این ابعاد می‌تواند با توجه به نیاز پروژه و ظرفیت آسانسور تغییر کند.
3- چگونه می‌توان به بهترین شکل موقعیت آسانسور را در پلان تعیین کرد؟
موقعیت آسانسور باید بر اساس چندین عامل انتخاب شود:
- دسترسی‌پذیری: آسانسور باید در محلی قرار گیرد که به راحتی برای همه کاربران قابل دسترسی باشد.
- جریان حرکتی: موقعیت آسانسور باید با جریان حرکتی افراد در ساختمان هماهنگ باشد و در نزدیکی نقاط کلیدی مانند ورودی، سالن‌ها و دیگر تسهیلات قرار گیرد.
- فضای داخلی: در نظر گرفتن فضای کافی برای انتقال آسانسور و همچنین فضای اطراف آن مهم است، تا از تداخل با دیگر فضاها جلوگیری شود.
بدون دیدگاه